Interview
deBitcoin: Bitcoin is een protocol verwerkt in een computerprogramma dat wereldwijd wordt gebruikt. De code kan niet aangepast worden voor Nederlandse wetgeving. Een Nederlandse variant op Bitcoin zou immers niet worden geaccepteerd als betaling door gebruikers in andere landen. In het licht daarvan, wat voor concrete tools en wetten zouden toezichthouders als AFM en DNB moeten krijgen?
Henk Nijboer: De Bitcoin wordt niet gezien als (elektronisch) geld onder de Wet Financieel Toezicht waardoor transacties in Bitcoins niet onder het Nederlandse financiële toezicht van DNB of AFM vallen. Concreet betekent dit, dat Nederlandse toezichthouders geen toezicht kunnen houden op de veiligheid van de betalingsplatformen die handelen in bitcoins, noch kunnen beleggers in beleggingsfondsen in bitcoins worden beschermd omdat het niet om écht geld gaat aldus de wet.
deBitcoin: Zou Bitcoin bij een voldoende mate van Nederlandse gebruikers een wettig betaalmiddel moeten worden? Zo ja, bij hoeveel mensen?
Henk Nijboer: Het punt dat de PvdA maakt is breder dan louter de Bitcoins. Het gaat erom hoe het Nederlandse financiële toezicht omgaat met digitale valuta. Ook als Bitcoin niet op grote schaal in Nederland doorbreekt als online betalingsmiddel, is de kans aanwezig dat dit in de toekomst voor andere digitale valuta wel het geval is. Het is goed vooraf hierover na te denken. Hoe beschermen we de veiligheid van het betalingsverkeer? Hoe beschermen we beleggers en hoe voorkomen we dat dit een speeltje van criminelen en witwassers wordt?
deBitcoin: Indien het een betaalmiddel is, moet dan ook nog belasting worden betaald op het speculatieresultaat op Bitcoin? Voorbeeld: Jan houdt 20 Bitcoins aan op 1 januari, waard 2000 euro. En 31 december zijn dezelfde 20 Bitcoins 3000 euro waard. Wordt de winst belast?
Henk Nijboer: Dat is een goede vraag, de PvdA heeft met schriftelijke vragen deze kwestie eerder ook voorgelegd aan de minister van financiën. Vermogenswinsten door bijvoorbeeld waardestijging van aandelen zijn in Nederland onbelast. Het vermogen zelf is dat wel. Bitcoins in bezit behoren dus tot het vermogen, die in box 3 worden belast. De belasting zal wel in euro’s moeten worden betaald.
deBitcoin: Hebben we bij een voldoende succes van Bitcoin eigenlijk nog wel nationale of supranationale munten zoals de euro nodig, en wat is dan nog het bestaansrecht van een centrale bank? U zegt dat de wetgeving niet meer van deze tijd is, ten aanzien van virtuele munten, maar is een centrale bank nog wel van deze tijd? Hoe ziet u de toekomst van geld?
Henk Nijboer: Systemen waarbinnen er geen rem is op geldcreatie dan wel waar de geldhoeveelheid van is gemaximeerd [nvdr: zoals bij Bitcoin op 21 miljoen] zijn inherent instabiel door risico’s van inflatie en deflatie [die ook weer hun effect hebben] op de reële economie en de financiële stabiliteit. Een centrale bank controleert middels onder andere het rente-instrument de geldhoeveelheid in een economie. Dat is een essentiële taak die het ook nodig maakt dat een centrale bank onafhankelijk is en zodoende zelf geen financieel belang heeft bij de ontwikkeling van de waarde van de munt dan wel de omvang van het de geldhoeveelheid in omloop. Een publieke instantie blijft daarom altijd nodig om zorg te dragen voor de stabiliteit van het monetaire en financiële systeem. Dat betekent juist dat je scherp moet zijn op de opkomst van digitale betaalmiddelen die zich onttrekken aan dit toezicht zoals de Bitcoin.